Od 2012 roku funkcjonuje ustawa z dnia 9 czerwca 2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U.2018.998 t.j.).
W odniesieniu do gminy ustawa określa zasady i formy wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Wspieranie to zespół planowanych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
Wsparcie to polega w szczególności na: analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie; wzmocnieniu roli i funkcji rodziny; rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny; podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny; pomocy w integracji rodziny; przeciwdziałaniu marginalizacji
i degradacji społecznej rodziny; dążeniu do reintegracji rodziny. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
Rodziny z problemami opiekuńczo - wychowawczymi stanowią grupę klientów Ośrodka Pomocy, która wymaga szczególnego wsparcia.
W przypadku, gdy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, gdzie po dokonaniu analizy sytuacji rodziny, wnioskuje do Kierownika Ośrodka o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny,
Asystent rodziny bierze udział w aktywnym wspieraniu rodziny poprzez wykorzystywanie różnorodnych metod i narzędzi pracy. Pomoc udzielana rodzinie winna być wszechstronna
i profilaktyczna, tj. uprzedzająca wystąpienie niepożądanych skutków w funkcjonowaniu rodziny.
Do zadań asystenta rodziny należy między innymi:
- opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny
i w konsultacji z pracownikiem socjalnym
- opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną
- udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego
- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych
- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych
- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi
- wspieranie aktywności społecznej rodzin
- motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych
- udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej
- motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych
- udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych
- podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin
- prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci
- realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży
i rodzin "Za życiem" (Dz. U. 2016 poz. 1860)
- monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną
- współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
PROGRAM „ZA ŻYCIEM”
Jednocześnie każda kobieta w ciąży i jej rodzina może skorzystać z pomocy i wsparcia asystenta rodziny na podstawie ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem". Asystent na podstawie pisemnego upoważnienia może reprezentować klientkę w różnych instytucjach, dbając o jej sprawy.
Asystent rodziny:
- udzieli informacji w zakresie dostępu do instrumentów polityki na rzecz rodziny
- udzieli wsparcia psychologicznego
- udzieli pomocy w przezwyciężaniu problemów wychowawczych
- udzieli pomocy prawnej
- będzie wspierał w realizacji codziennych obowiązków.
W celu uzyskania takiego wsparcia należy złożyć wniosek w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w miejscu zamieszkania.